YENI DÜNYA PARASI

Dolar'ın, sürekli deger kaybetmesi, rezerv para işlevine zarar veriyor. Merkez bankaları, rezervlerindeki doları azaltıyor, altın oranını artırıyor. Altın değer kazanıyor. Uluslararası toplum, METRE gibi, ölçü görevini yerine getirecek ve değeri  değişmeyecek bir paraya ihtiyaç duyuyor.

Ulusal paranın, uluslararası geçerli para olmasının iki önemli sakıncası var..

1. Ulusal paralar, ulusal para politikalarından etkilenir. 

2. Rezerv olarak tutulan paralar "haksız para kazanılmasına" olanak tanır. Rezerv para tutan ülkeler, rezervler karşılığında faiz ödüyor. Zira, merkez bankalarında tutulan rezerv para ile borçlar azaltılabilir. Nakit tuttugu için borcunu azaltamıyor. Faiz ödüyor.

Fransa emperyalist ülke olduğu için,  rezerv paranın getirdiği kazançtan pay almak istedi. Amerika Fransa'nın sesini kesmek için 1972 yılında, SDR  (Special Driving Right) adında bir para icat etti. 

SDR para sepeti dir. Fransız Frangı, SDR sepetine dahil edildi. Fransanın sesi kesildi. Ancak, SDR devletler arasında gecerli para olarak kaldı. Özel sektöre inemedi. 

Fransa, aradığını bulamayınca, Almanya'yı ikna  ederek acele bir şekilde  EURO'yu 2002 yılında devreye aldı. Euro, SDR Sepetine  dahil edildi. Euro bölgesindeki paralar sepetten çıkarıldı. Ingiltere, Euro  para birligine katılmadığı için SDR Sepetinde kaldı.

Çin ekonomisi çok gelişmiş idi. Çin dolara itiraz ediyor. Şangay beşlisi ile yeni bir uluslararası ödeme sistemine geçmeye çalışıyordu. 2016 yılında Çin parası  Yuan, SDR sepetine dahil edildi. Çin'in sesi kesildi.

Şu anda SDR Sepetindeki paraların oranı şöyledir:

-Dolar  yüzde 41,73
-Euro   yüzde 30,93
-Yuan   yüzde  10,92
-Yen      yüzde   8,33
-Sterlin yüzde   8,09 

Eger, 3. dünya savaşı  olmaz ise, dünyada geçerli para SDR olacak. Dolar'ın yerini alacak. Dolar, Amerikan'ın ulusal parası olarak kalacak.

Tarihi bir gerçek var. Nasıl aşılacak? Bilinmiyor.

Birinci ve ikinci dünya savaşının gerçek nedeni para idi. Dolar egemenleri, iki dünya savaşı yaptırdılar, Sterlinin egemenligini kırdılar. Kendi bastıkları doları, uluslararası gecerlli para yaptılar. Dolar dünya parası oldu. Ancak, devam ettirilemiyor. Dolar'ın yerini,  Yuan alıyor. 

Çin, uluslararsı ekonomik savaşı kazandı.  Sıcak savaş  yapmak  niyetinde değil. Gereği de yok. Zira,  Çin parası Yuan, SDR  Sepetinde oldugu için, uluslarararası geçerli para olarak kabul ediliyor. Yuanı, rezerv  olarak tutan ülkeler de var.

Çin ekonomisi geliştikçe, Yuan ile ticaret yapılan bölge giderek  genişliyor. Dolar  ve euro bölgesi daralıyor. Batı çare arıyor. Uzmanlar SDR de karar kıldılar. Ancak, dolar egemenleri ikna edilemiyor.

Şinasi Kara