İSTANBUL PAHALI ŞEHİR

İstanbulda orta sınıf en çok Bostancıyı tercih eder. Merkezi yerdir. Ulaşımı kolaydır. Daire fiyatlaını merak ettim, 20 milyondan başlıyor. Üç art bir daireden müteahhit  33 milyon  lira istiyor.

Kemerburgaz İstanbula uzak. Havalanı yapılmadan önce perişan bir köy idi. Sürekli yenileniyor. Kemerburgazda yeni yapılmış bir binada satılık var.  Fiyatını sordum 24 milyon deyince, hiç sesimi çıkarmadan doğru kapıya yöneldim.

Merak edip Kemerburgazdaki  villa fiyatlarına baktım. Villalar 40 milyondan başlıyor. 70 milyona  liraya villa satıyorlar.  Şaşırıp kaldım.  

İstanbul pahalı bir şehir oldu. Kiralar da artıyor. Asgari ücrete, daire bulmak mümkün değil. Merkeze uzak yerlerde dahi kiralar 20 bin liradan başlıyor.

İstanbul neden pahalı şehir oldu ?  Birden çok nedeni var;

1. İstanbul ekonomik merkez oldu.

İstanbul sadece Türkiyenin değil, Balkanlar, Kafkaslar, Ortadoğu ve Kuzey Afrikanın ekonomik merkezine dönüştü. 

Bir şehir ekonomik merkeze dönüşünce, çevrenin ekonomik zenginliklerini kendine çeker. Hükümet bu işi hızlandırdı. İstanbulda emlak satın alan yabancıya vatandaşlık veriyor. Yabancı zenginler istanbulda emlak satın alıyor. 

Sadece yabancılar değil, Türkiyenin her vilayetinde ekonomik  durumu biraz iyileşen  vatandaş İstanbuldan emlak staın alıyor. Emlak fiyatları  artıyor.

2. İstanbul Turizmden para kazanıyor.

İstanbul  her tarafı tarih olan bir şehir. Üç imparatoluğa başkentlik yapmış. Boğaz, coğrafya harikası. Dünya entelektüeli, İstanbulu merak ediyor. Yeni değil. Akademide okurken rehberlik yapardım. 1970 li yıllarda, entelektüel beyinlerin geldiği  ilk mekan SULTANAHMET idi.  

Sultanahmet turistten geçilmiyor. Galataport harika olmuş. Turist cezbediyor.

İlginç bir gelişme daha var. Benim rehberlik yaptığım 1968-72 yılları arasında fakir turistler gelirdi. Şimdi gelenlerin cepleri dolu. Büyük turistik gemiler ile geliyorlar. Para bırakıyorlar.

3. İstanbul DÜNYA SAĞLIK MERKEZİNE dönüşüyor.

Adım başı özel hastane var. Etraflarında araba koyacak yer yok. Belli ki dolu. Bacağımdaki varisi aldıracam. Doktora gittim. Ameliyatı hastanede yapacak. Özel hastanede boş oda yok. Sıraya girdim. İki gün bekledim. 

Randevu günü hastaneye gitim. İçerisi yabancı kaynıyor. Estetik ameliyatı olmak isteyen yabancılar, Türkiyeyi mekan seçmişler. Bunların başında saç ekimi geliyor. Yabancı Türkiyeye kel geliyor, gür saçlı olarak memleketine dönüyor.  

İngiliz havalanıda denetim sıkıdır.  Görevli polis vatandaşın pasaportuna bakıyor ve hafif gülümsüyor ve “istanbuldan geliyorsun, değil mi” diyor. 

Oğlum Atilla Mimar. 30 yıldır Amerikada yaşıyor. Konuşuyoruz.

“Baba, Amerikada yeni bir gelişme oldu, herkes bana soruyor” dedi. Merak edip  “nedir” diye sordum. 

“Sağlık turizmi ile ilgili bir paket yapmışlar.  Havalanından alıyorlar. İstanbulda 5 yıldızlı otelde ağırlıyorlar, hastanede gerekli kontrolleri (check-up) yaptırıyorlar, havalaına getirip uçağa bindiriyorlar. Fiyat çok ucuz, o fiyata AMERİKADA adamı hastaneye sokmazlar” diye özetledi.

İstanbul dünya sağlık merkezine dönüşüyor. Sağlık turizminden para kazanıyor.

4. İstanbul Mekantilizmi canlılığını koruyor.

Merkantizilzm para kazanmaya dayanır. Yurt dışından alır-yurt dışına satarsın aradan para kazanırsın. Buna ticari merkantilizm denilir. 

Rusyaya ticari anbargo konulması, İSTANBUL Merkantilizmini harekete geçirdi. İstanbul tacirleri para kazanıyor.

Sonuç;

Ekonomik kuraldır. Bir şehre para girdiği zaman o şehir pahalı hale geliyor.

Şinasi Kara