BİRİ BÌZÌ GÒZETLÌYOR

Öğretmen sınıfa girdi ve öğrencilere görevler verdi. Sınıftan dışarı çıktı. Öğretmenin yokluğunu fark eden  öğrenciler, görevlerini unuttular. Gelişi güzel hareket etmeye başladılar. Sınıfın düzeni bozuldu. Kargaşa ortaya çıktı.

Öğretmen sınıfa geri döndüğünde, verdiği görevlerin yapılmadığını fark etti. Düzenin bozulduğunu ve kargaşanın sınıfa egemen olduğunu gördü.

Öğretmen, düzen kurmak ve kurulu düzeni işler kılmak amacıyla  yeni  bir deneyim başlattı.

Yazı tahtasının üzerine bir kamera koydu. Bu kamera ile “öğrencilerin  tüm hareketleri izleyeceğini, kimin ne yaptığını göreceğini” açıkladı ve sınıfı terk etti.

Kamera ile gözlendiğini fark eden  öğrenciler, verilen  tüm görevleri  yerine getirdiler. Kargaşa ortadan kalktı. Sınıfa düzen girdi.

Bu  deneyimden çıkarılan  sosyolojik sonuç şudur;

1. İnsanlar gözetlendiğine inanır ise kurallara uygun hareket ediyor. 

2. İdare  edilmeleri kolaylaşıyor.

3. Tanrı tarafından gözetlendiğine inanan insanlar,  kurallara uygun hareket ediyor. Toplumsal düzen kendiliğinden kuruluyor. 

Her kuralın bir istisnası var. İstisnayı Çinliler oluşturuyor. Çinlileri, tanrı tarafından izlendiğine inandırmak mümkün değil. Zira Çinli, doğuştan yüzün üzerinde IQ ile geliyor. 

Bunu bilen Çinli yöneticiler, toplumu idare etmek için her tarafı KAMERA ile donattılar.  Kamera ile izlenme bilinci yarattılar. Kamera ile izlendiğini fark eden Çinli kurallara uyuyor.

Toplumlar, ileri sanayi üretim aşamasına geçtikleri zaman, tanrının  insanları gözlediğine ilişkin inançtan uzaklaştılar.  Özellikle Amerikada, hapishaneler dolup taşıyor.  Yönetimi kolaylaştırmak amacıyla, kamera düzeni sokaklara kadar indi. Amerikalılar, özel hayatın gizliliği konusunda itirazları var. Ancak, kamera ile izlendiğine inanan insanlar, kurallara uyuyor. 

Kameralar ile insanları izleme düzeni, tüm dünyaya hızla yayıldı. Yeni bir çağ başladı. Gerçekten biri bizi gözetliyor.

Şinasi KARA