KOORDİNASYON

Koordinasyon, Türkçe adıyla "Eşgüdüm", bir amaca ulaşmak için, kullanılan araçların en uyumlu şekilde birbirini destekleyecek biçimde çalışmalarını sağlamaktır. Meslek hayatımda ilk idari görevim, Tarım Bakanlığı merkez teşkilâtında, "Koordinasyon Şube Müdürlüğü"dür. Tedviren bu göreve getirildiğim tarihte daha 30 yaşımda idim. Bu görev kızak, işe yaramayan pasif bir görev olarak biliniyordu. İlk işim koordinasyonun ne demek olduğunu, ince ayrıntısına kadar öğrenmek oldu. Baktım ki, bizi yönetenler Koordinasyon nedir bilmiyordu. Bir gün cesaretimi toplayıp, şimdi rahmetli olan Genel Müdürüme gittim. Bu görevin anlamının bilinmediğini anlattım. Adresi olmayan bütün yazıları bana havale ediyorsunuz dedim. Eski Bürokratlar çok olgun ve bir baba gibiydiler. Sen görevini tanıtmak için bir hazırlık yap, sana tüm personele sunum yapma imkanı sağlayalım dedi. Çalışma hayatımın ilk sunumunu yapmış oldum.

Öğrendiğim bilgiler çerçevesinde, önce Koordinasyonu kendi bedenimde denedim. Araba kullanırken beynimin hangi organlarımı yönlendirdiğine baktım. Gözlerim yolu görmek, kulaklarım çevremdeki sesleri duymak, ellerim direksiyonu ve vites kolunu kontrol etmek, ayaklarım gaz, fren ve debriyajı çalıştırmak için kullanılıyordu. Bütün bu organlarımı yöneten, sırası ile hareket etmelerini sağlayan, aralarındaki uyumu kontrol eden beynim idi. Demekki Koordinasyon merkezi beyindir diye düşündüm. Bir işi tek bir organ yapıyorsa, koordinasyona gerek yoktur. Birden fazla organ yapıyorsa Koordinasyon ihtiyaç vardır. Buradan hareketle devlet kurumlarını incelemeye başladım.

Koordinasyonun en iyi işletildiği kurumun, Türk Silahlı Kuvvetleri olduğunu gördüm. Bu kurumda Koordinasyon merkezi, Genel Kurmay Başkanlığı'dır. Bir savaş sırasında, Hükumetin koymuş olduğu siyasi hedefe ulaşmak için, Genel Kurmay Başkanlığı savaş planını hazırlamaktadır. Sonra bu plan doğrultusunda, kara, deniz ve hava kuvvetlerine Genel Kurmay Başkanı tarafından emirler verilmektedir. Burada kuvvetlerin bir uyum içinde birbirini desteklemeleri, görevlerini disiplin içinde yapmaları savaşta zafer kazanılmasını sağlamaktadır. Başarıya giden yol, planın doğru hazırlanması ve Kuvvetler arasındaki koordinasyonun uyumlu bir şekilde yapılmasından geçmektedir.

Parlamenter Sistemde Başbakan, hükumetin Koordinasyon merkezidir. Hükumet içinde her bakan kendi görev alanına giren işleri yaparken, bir Koordinasyona ihtiyaç yoktur. Ancak bir iş birden fazla bakanlığın devreye girmesini gerektiriyorsa, bu aşamada Başbakanın devreye girmesi ve gerekli Koordinasyonu sağlaması zorunludur. Hükumetlerin başarısı, Başbakanların bakanlıkları bir uyum içinde çalıştırabilmesine bağlıdır. Koordinasyonun iyi yapılamadığı ve başarısızlığın meydana geldiği hallerde, konu ile ilgili bakanlar, suçu birbirlerine atmaktadırlar. Başarının sahibi çok olur, başarısızlık yetimdir. Biz basına yansıyan tartışmaları izlerken, yönetim aksaklığının nereden kaynaklandığını anlayabiliriz.

Koordinasyona en fazla ihtiyaç duyulan alanlardan birisi de, orkestralardır. Burada Koordinasyon merkezi orkestra şefidir. Şef seslendirilecek eserin notalarını, enstrümanları kullanan sanatçılara işaret etmektedir. İşaretler notaya uygun bir şekilde verilir, işareti alan sanatçılar da doğru nota basarlarsa, eserin icrası mükemmel olmaktadır. Yanlış Koordinasyon orkestrayı Bremen mızıkasına döndürmektedir. Başarı ile icra edilen eserlerde, şefin Koordinasyon yeteneği, sanatçıların birbirini destekleyen uyumlu nota basmaları çok önemlidir. Koordinasyon konusunda hayatın her alanından verilecek örneklerin sayılarını artırmak mümkündür. Biz bu kadarla yetinelim.

Bir siyasi partide Koordinasyon merkezi, Genel Başkandır. Genel Başkan partisini, Siyasi Partiler Kanunu, tüzük, program ve ilgili diğer mevzuatlar çerçevesinde yönetir. Parti organları görev alanlarına giren işleri kendileri yapmaktadırlar. Ancak organlar arasında işbirliğ gerekiyorsa, Genel Başkanın koordinasyonuna ihtiyaç duyulmaktadır. Bu hususta görevin doğru yapılması kadar, disiplin de şarttır. Bozuk orkestralar gibi her kafadan bir sesin geldiği siyasi partilerde, iyi yönetim, disiplin ve Koordinasyon eksik demektir. Bir görevin başarı ile yerine getirilmesi için, önce bu görevin felsefesini iyi kavramak gerekir. Bu nedenle konuyu örneklerle anlatmaya çalıştım.