LAİK DEVLET NEDEN ÖNEMLİ ?

Şinasi KARA yenirenkmedya@gmail.com



Din ile devlet işlerinin birbirinden ayrılması ile LAİK DEVLET düzeni ortaya çıkıyor. Kısmen dahi olsa devlet işlerine dinin karıştırılması LAİK DEVLET İLKESİNE zarar veriyor.

Dünyada tek düze bir toplum yoktur. Toplumun içinde çeşitli inanç sistemleri mevcuttur. Bunların başında din geliyor. Onu mezhepler takip eder. Devlet, din ve mezheplere eşit mesafede olduğu zaman, farklı inanç sahiplerini bir arada tutmak kolaylaşıyor. 

Bu  durumu ilk  fark eden PERSLER (MÖ 550-530) olmuştur. Mezopotomya-Anadolu-Filistin ve Mısırı egemenliğine katan Pers İmparatorluğu, farklı inançlara sahip milletlerden oluşuyordu.  

Farklı inanç sistemlerini bir arada tutmak için LAİK DEVLET ilkesini uyguladılar. Egemenlik altına aldıkları milletlerin dinine  ve yaşam biçimine karışmadılar.  Tarihte ilk defa LAİK DEVLET düzeni PERSLER ile başladı. Pax Persia (İran sulhü) oluştu. 

Daha sonra gelen imparatoluklar, laik  devlet  prensiplerini uyguladıkları ölçüde başarılı oldular. 

Pers İmparatorluğunu yıkan büyük İSKENDERİN kısa süreli imparatorluğu ölümü ile generalleri arasında pay edildi. En ilginci PTOLEMY dir

Büyük İskenderin (MÖ 356-323) generali olan Ptolemy’nin payına MISIR düşmüş idi. Ptolemy MÖ 323 yılında Mısırda  taç  giydiği gün Firavun ilan edildi. Firavun,  tanrının dünyadaki işlevini üstleniyor, rahipler ile devlet işlerini yürütüyordu. Perslerin, laik devlet düzen sistemi ilk önce Mısırda çöktü. 

Kural hiç değişmedi. Mısırın yaşadıklarını Roma aynen yaşadı. Romayı Osmanlı takip etti. Aralarındaki fark zaman olmuştur.

-Roma İmparatorluğu başlangıçta ve gelişme sürecinde LAİK DEVLET prensipleri ile idare ediliyordu. Roma devleti, egemenliği altındaki milletlerin dinine ve yaşam biçimine karışmıyordu. Kısa sürede ROMA SULHÜ (Pax Romana) ortaya çıktı. 

Romanın felaketi 325 yılında Hristiyanlığın devlet dini olarak kabulü ile başladı.  Din adamları, Romada egemen sınıf oluşturdular.  Önce Pax Romana kayboldu. Romanın yıkılması uzun sürmedi.

Osmanlılar Trakya’yı 1354  yılında feth ettikleri zaman bir gerçeği fark ettiler. Balkan halkları, Hristiyanlığın ORTODOKS mezhebine mensup. Yöneticiler  ise  haçlı artığı KATOLİKLERDEN oluşuyordu. Katolik derebeyleri, şatolarında yaşıyor, Ortodoks halk köle olarak onlara hizmet ediyordu.

Osmanlı ile Ortodoks Kilisesi anlaştı. Osmanlı, ortdoksların inancına karışmayacağına söz verdi. Bu söz, kısa sürede Osmanlının BALKAN İMPARATORLUĞUNA dömüşmesini sağladı.  Pax Ottoman (Osmanlı Sulhü) oluştu.

Osmanlının yükselmesi, LAİK DEVLET prensiplerini uygulaması sayesinde gerçekleşmiş idi. Felaket, 1517 yılında Mısırın  fethi ile gelmiştir. Yavuz Sultan SELİM Han  Halifeliği saltanata mal edince, Osmanlı din devletine dönüştü. Osmanlı idaresindeki diğer milletler şok oldular. Nitekim, Osmanlı yıkılmadan önce Balkanları kaybetmiştir.

Tarihe baktığımız zaman  Pax Persia, Pax Romana, Pax Ottoman gibi büyük barış dönemlerinin LAİK DEVLET prensipleri uygulandığı zaman ortaya çıktığı görülüyor.

Laik devlet düzeninden uzaklaşan imparatoluklarda sulh çabuk bozuluyor. Sulhün bozulması imparatorluğun yıkılması ile sonuçlanıyor.

Siyasal toplumlardaki iç barış, LAİK DEVLET düzeni ile kuruluyor ve devamlılık kazanıyor. 

Şinasi Kara