Böcekler orman için neden önemlidir?

Orman, çeşitli yaratıklarla dolu muhteşem ve devasa bir dünyadır. Geçen yazımızda ormandaki ekolojik dengeden bahsetmiştik. Bu yazımızda da ekolojik dengenin ve ormandaki besin zincirinin en önemli bir ögesi olan böcekleri kısaca irdeleyeceğiz. Böceklerin küçük ama ilginç dünyasına dalacağız.
Türkiye’nin ormanları çok çeşitli böcekleri destekleyen eşsiz ekosistemlerdir. Orman böcekleri orman ekosistemine hem faydalı hem de zararlı olabilir. Farklı böcek türlerinin sınıflandırılmasını ve özelliklerini anlamak, ormanlarda doğanın dengesini korumanın yanı sıra haşere kontrolü ve koruma yöntemleri geliştirmemize olanak sağlar.
Böcekler neden doğanın önemli bir parçası?
Yeryüzünde yaşayan canlıların çoğunluğu böceklerdir. Ormanda, her biri bu ekosistemde kendi yerini işgal eden birçok böcek bulabilirsiniz. Ormanlarımızda 80 binden fazla böcek türü yaşıyor. Bu küçük canlılar orman topluluğunun biyolojisinde önemli bir rol oynamaktadır. Orman böcekleri ekolojik ve ekonomik açıdan önemli roller oynamaktadır. Bitkileri tozlaştırır , ölü bitki ve hayvan dokularını ayrıştırır, kuşlar, yarasalar ve küçük memeliler bunlarla beslenir. Toprağı gevşetir, zenginleştirir ve zararlıların aşırı çoğalmasını önler, tüm manzarayı şekillendirir
Böcekler ormanın çok önemli bir unsurudur. Bitkiler, mantarlar, hayvanlar, toprak, insanlar açısından bakıldığında hem zararlı hem de faydalı böcekler vardır. Üstelik aynı böcek bazılarına zararlı bazılarına ise faydalı olabiliyor. Ve aynı insanlar için hem zararlı hem de faydalı olabilir. Prensipte kesinlikle herkese zararlı böcek yoktur. Bir kez daha tekrarlamakta fayda görüyorum, doğaya zararlı hiçbir böcek yoktur.
Her böcek doğanın temelindeki bir tuğladır. Bu tuğlalardan herhangi biri doğadan tamamen koparılırsa doğanın tüm yapısı çöker. Hangi böceklerin yaygın olduğunu, hangilerinin zararlı olduğunu ve hangilerinin korunduğunu bilmeniz gerekir. Her böceğin kendi ortamında kendi rolünü oynadığı unutulmamalıdır. Onları düşman olarak değil, doğanın vazgeçilmez yardımcıları ve şifacıları olarak algılamalısınız. Bu nedenle ormanların korunması ve böceklerin korunması gezegenimizin geleceği ve orman ekosisteminin sağlığı açısından önemlidir
Böceklerin doğadaki önemi;
- Parazit ve yırtıcı böcekler, yedikleri hayvan sayısının doğal düzenleyicileridir;
- Böcekler diğer hayvanlar için besindir;
- Polen taşıyıcılardır ;
- Böcekler besin zincirinin bir halkası ve dolaşımdaki bir halkadır .
Ayrıca ormanlar, doğanın dengesinde de önemli rol oynayan pek çok böceğe ev sahipliği yapmaktadır. Örneğin bazı böcek türleri, uzun boynuzlu böcekler ve güveler, ağaçlar için tehlikeli olan hastalık ve zararlılarla mücadeleye yardımcı olur. Bu böcekler olmazsa ormanlar çeşitli tehditlere karşı daha savunmasız hale gelecektir.
Böcekler Dünya üzerindeki tüm hayvanların yaklaşık %90'ını oluştururlar ve tür çeşitliliği ve biyosinozlardaki yüksek sayıları ile belirlenen doğada son derece önemli bir rol oynarlar . Otçul böceklerin biyokütlesi diğer etle beslenen hayvanlara göre kat kat daha büyüktür ve bu nedenle bitki büyümesinin büyük kısmını tüketirler. Yırtıcı ve parazit böcekler, beslendikleri organizma sayısının doğal düzenleyicileridir. Buna karşılık böcekler birçok omurgasız ve omurgalı hayvanın beslenmesinin temelini oluşturur .
Ormanlar aynı zamanda ağaç yaprakları ve çam iğneleriyle beslenen tırtıl ve böceklere de ev sahipliği yapıyor. Bu, ağaçlar için hoş olmayan ve hatta tehlikeli görünebilir, ancak aslında bu "birleşik" aktivite, bitki yoğunluğunun düzenlenmesine ve orman sağlığının korunmasına yardımcı olur.
Ülkemiz bitkilerinin %80'inden fazlası böcekler tarafından tozlaşmaktadır. Ve çiçeğin bitki ve böceklerin ortak evriminin sonucu olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Çiçekli bitkilerin böcekleri cezbetmeye yönelik adaptasyonları çeşitlidir. (polen , nektar , uçucu yağlar , aroma, çiçeğin şekli ve rengi.)
Bitki ve hayvan artıklarının tüketicisi olan böcekler toprak oluşumunda önemli rol oynarlar . Toprak böcekleri ve larvaları toprağı gevşetir ve humusla zenginleştirir, bitki ve hayvan kalıntılarını ayrıştırır. (Yere düşen yapraklar ve bitkilerin ölü kısımları, cesetler ve hayvan dışkısı). Böylece böcekler aynı anda hem düzen görevi üstlenir hem de doğadaki maddelerin dolaşımına katkıda bulunur.
Yukarıda belirttiğimiz gibi böcekler çok çeşitlidir ve türlerin çoğu tam olarak anlaşılamamıştır.Bu da var olan türlerin sayısına ilişkin doğru bir tahminde bulunulmasını oldukça zorlaştırmaktadır. Ağustos 2013 itibarıyla bilim insanları, 17.203 fosil türü dahil olmak üzere 1.070.781 böcek türünü tanımladılar. Böcek türlerinin gerçek toplam sayısına ilişkin tahminler yaklaşık 5-8 milyon arasında değişmektedir. Her yıl bilime en az 7000-7500 yeni böcek türü tanımlanıyor.
Uluslararası Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) tarafından yayınlanan IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesinde , 58'inin nesli tükenmiş, 226 tür kritik tehlike altında olmak üzere 1.357 nadir ve nesli tükenmekte olan böcek türünü içermektedir . 419 tür tehlike altında , 653 tür ise hassas durumda olduğu belirlenmiştir.
Biz ormancılar düşen görev ormanda gerekli miktarda ölü odun bırakmalıyız ve bunu sürdürülebilir şekilde yerine getirmeliyiz. Ölü ağaç organizmalarının desteklenmesi sürdürülebilir orman yönetimine bir katkıdır. Ölü ağaç türlerinin ihtiyaçlarını karşılamak için mevcut ölü miktarın en az 3-4 kat daha fazla artırmak gerekiyor. Bu nedenle, ormandaki ölü odunun öneminin ele alınması gerekmektedir.